Kim była Ewa Szelburg-Zarembina?
Życiorys i twórczość poetki
Ewa Szelburg-Zarembina, właściwie Irena Ewa Szelburg, była postacią niezwykle barwną i ważną dla polskiej literatury, szczególnie tej skierowanej do młodego czytelnika. Urodzona 10 kwietnia 1899 roku w Bronowicach, a zmarła 28 września 1986 roku w Warszawie, pozostawiła po sobie bogaty dorobek pisarski obejmujący poezję, prozę, dramaty i eseje. Jej droga literacka rozpoczęła się w 1922 roku, kiedy to zadebiutowała jako autorka utworów dla dzieci na łamach tygodnika „Moje Pisemko”. Już wtedy dała się poznać jako wrażliwa obserwatorka świata dziecięcego, potrafiąca w prosty i przystępny sposób przekazać ważne wartości. Studia filologiczne i pedagogiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1918–1922) z pewnością ukształtowały jej pedagogiczne podejście do pisania, a okres okupacji, kiedy to aktywnie działała w podziemiu oświatowym i redagowała konspiracyjny miesięcznik „W świetle dnia”, dodał jej twórczości głębi i świadomości historycznej. W swoich pracach często wracała do wspomnień z młodości spędzonej w malowniczych Nałęczowie i Lublinie, co nadawało jej tekstom osobistego, nostalgicznego charakteru. Jej zaangażowanie społeczne nie ograniczało się tylko do działalności konspiracyjnej; w 1965 roku zainicjowała apel, który doprowadził do powstania Pomnika – Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, co świadczy o jej głębokiej trosce o dobro najmłodszych. W 1964 roku znalazła się wśród sygnatariuszy listu pisarzy polskich protestujących przeciwko tzw. „Listowi 34”, co pokazuje jej postawę obywatelską i sprzeciw wobec ograniczeń wolności słowa. Jej działalność została doceniona licznymi odznaczeniami, w tym Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Wawrzynem Akademickim. Co więcej, Ewa Szelburg-Zarembina była pierwszym Kanclerzem Kapituły Orderu Uśmiechu, pełniąc tę zaszczytną funkcję w latach 1968–1976, co podkreśla jej oddanie idei bezinteresownej pomocy dzieciom.
Najważniejsze książki Ewy Szelburg-Zarembina
Poezja dla dzieci i młodzieży: „Najmilsi” i „Idzie niebo ciemną nocą”
Ewa Szelburg-Zarembina zyskała ogromną popularność dzięki swojej poezji skierowanej do dzieci i młodzieży. Wśród jej najbardziej cenionych dzieł w tym gatunku znajdują się „Najmilsi” wydane w 1928 roku oraz „Idzie niebo ciemną nocą” z 1966 roku. Te zbiory wierszy charakteryzują się niezwykłą czułością, liryzmem i bogactwem wyobraźni. Poetka potrafiła wplatać w swoje utwory elementy świata przyrody, codzienne obserwacje, a także refleksje o życiu, które trafiały do serc młodych czytelników. Wiersze z tomiku „Najmilsi” często dotykają tematów przyjaźni, rodziny i prostych radości, które towarzyszą dzieciństwu. Z kolei „Idzie niebo ciemną nocą” to kolejny przykład jej mistrzowskiego operowania językiem, tworząc obrazy pełne magii i humoru, które pobudzają wyobraźnię i zachęcają do snucia własnych opowieści. Jej wiersze często stawały się inspiracją dla kompozytorów – muzykę do jej utworów pisali m.in. Antoni Kopff, a piosenki na jej teksty śpiewały takie gwiazdy jak Anna Jantar czy Grzegorz Turnau, co świadczy o ponadczasowości i uniwersalności jej poezji. Wiele z tych wierszy do dziś znajduje się w antologiach i zbiorach wierszy dla dzieci, potwierdzając ich trwałe miejsce w kanonie polskiej literatury dziecięcej.
Książki dla najmłodszych: „Boży roczek” i „Krasnoludki”
Twórczość Ewy Szelburg-Zarembina obfituje w pozycje dedykowane najmłodszym czytelnikom. Dwie z jej znanych książek dla tej grupy wiekowej to „Boży roczek” oraz „Krasnoludki”. Te niewielkie, ale pełne ciepła i mądrości opowieści, wprowadzają najmłodszych w świat podstawowych wartości i piękna otaczającego ich świata. W ” Bożym roczku” autorka w sposób subtelny i przystępny dla dzieci opowiada o narodzinach Jezusa, tworząc atmosferę cudowności i rodzinnego ciepła, które towarzyszą tym wydarzeniom. Z kolei „Krasnoludki” to magiczna podróż do krainy fantazji, gdzie małe, skrzaty o dobrych sercach odgrywają swoje niezwykłe przygody. Książki te, choć skierowane do najmłodszych, niosą ze sobą uniwersalne przesłanie o życzliwości, pomocy i piękna tkwiącego w prostych rzeczach. Są to pozycje, które doskonale sprawdzają się jako pierwsze lektury, wprowadzające dzieci w świat literatury i rozwijające ich wyobraźnię.
Baśnie, legendy i opowiadania dla dzieci
Poza poezją i krótkimi formami dla najmłodszych, Ewa Szelburg-Zarembina stworzyła również bogaty zbiór baśni, legend i opowiadań dla dzieci, które na stałe wpisały się w polską literaturę dziecięcą. Jej opowieści często czerpią z bogactwa polskiej tradycji, folkloru, a także własnych wspomnień i obserwacji. Wiele z jej utworów, jak na przykład te zawarte w tomach „Królestwo bajki” (1959) czy „Bardzo dziwne opowieści”, przenoszą młodych czytelników do niezwykłych światów, pełnych fantastycznych stworzeń, mądrych rad i pouczających przygód. Autorka zgrabnie łączy elementy fantastyki z realiami życia, tworząc historie, które są nie tylko zabawne i wciągające, ale również niosą ze sobą głębokie przesłanie moralne. W jej twórczości znajdziemy opowieści o zwierzętach, roślinach, a także historie inspirowane historią Polski, które w przystępny sposób przybliżają dzieciom przeszłość. Jej umiejętność snucia opowieści sprawiła, że jej książki są często częścią antologii i zbiorów opowiadań dla dzieci, ciesząc się niesłabnącą popularnością wśród czytelników w różnym wieku.
Pozostałe publikacje i cykle powieściowe
„Rzeka kłamstwa” – serial i książki
Jednym z najbardziej znaczących dzieł Ewy Szelburg-Zarembina, które wykracza poza stricte literacką formę, jest jej cykl powieściowy „Rzeka kłamstwa”. Ta wielowątkowa opowieść poruszała trudne tematy społeczne i psychologiczne, ukazując złożoność ludzkich relacji i konsekwencje podejmowanych decyzji. Książki z tego cyklu cieszyły się dużym zainteresowaniem czytelników ze względu na wciągającą fabułę i trafne portrety psychologiczne postaci. Sukces literacki tej serii zaowocował jej ekranizacją – w 1989 roku powstał serial telewizyjny na podstawie „Rzeki kłamstwa”, który dotarł do jeszcze szerszej publiczności, potwierdzając uniwersalność i siłę przekazu tej historii. Choć serial powstał już po śmierci autorki, stanowił piękne świadectwo jej talentu narracyjnego i umiejętności tworzenia poruszających opowieści.
Twórczość dla dorosłych: „Legendy żołnierskie”
Choć Ewa Szelburg-Zarembina jest powszechnie znana przede wszystkim jako autorka literatury dziecięcej i młodzieżowej, jej dorobek obejmuje również twórczość skierowaną do dorosłego czytelnika. Jednym z jej wczesnych dzieł dla tej grupy odbiorców jest zbiór „Legendy żołnierskie”, wydany już w 1924 roku. Ten tom stanowił fascynujący powrót do historii i tradycji wojskowych, przedstawiając je w formie barwnych, pełnych pasji opowieści. Autorka z powodzeniem wykorzystała swój talent narracyjny do ukazania heroizmu, poświęcenia i braterstwa, które towarzyszyły żołnierzom w różnych okresach historii Polski. Poza tym tomem, Szelburg-Zarembina tworzyła również eseje i inne formy literackie, które ukazywały jej głębsze zainteresowania filozoficzne i społeczne, choć to właśnie jej książki dla dzieci zdobyły najszersze uznanie i przyniosły jej największą sławę.
Dostępność i upamiętnienie autorki
Gdzie kupić książki Ewy Szelburg-Zarembina?
Poszukiwanie książek Ewy Szelburg-Zarembina może być fascynującą podróżą dla miłośników literatury. Choć wiele z jej tytułów to klasyka, która nie jest już drukowana w nowych nakładach, wciąż istnieje wiele sposobów, by zdobyć jej dzieła. Najczęściej wiele jej książek jest dostępnych w formie używanej na platformach sprzedażowych, takich jak Allegro czy antykwariaty internetowe. Warto również regularnie sprawdzać oferty księgarni oferujących książki z drugiej ręki. Ponadto, jej wiersze i opowiadania często pojawiają się w antologiach i zbiorach dla dzieci, co stanowi doskonałą okazję do zapoznania się z jej twórczością. Warto również zwrócić uwagę na publikacje wydawane przez mniejsze wydawnictwa, które czasem wznawiają zapomniane perełki polskiej literatury.
Ewa Szelburg-Zarembina jako patronka
Trwałe dziedzictwo Ewy Szelburg-Zarembina znajduje odzwierciedlenie w jej upamiętnieniu w postaci patronatu nad licznymi placówkami w Polsce. Ewa Szelburg-Zarembina jest patronką kilku szkół i placówek edukacyjnych, co świadczy o tym, jak głęboko jej twórczość wpłynęła na kolejne pokolenia i jak bardzo cenione są jej zasługi dla polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Wybierając ją na patrona, szkoły podkreślają znaczenie wartości, które propagowała w swoich utworach: miłość do ojczyzny, szacunek do drugiego człowieka, piękno języka polskiego i siłę wyobraźni. Jej postać i twórczość stanowią inspirację dla uczniów i nauczycieli, przypominając o tym, jak ważna jest dobra literatura w kształtowaniu młodych umysłów i serc.
Dodaj komentarz