Czekolada, a zwłaszcza dobrej jakości czekolada gorzka, o wysokiej zawartości kakao, jest produktem wartym uwagi. Zawiera ona szereg substancji o potencjalnym działaniu prozdrowotnym. Czy z tego względu można ją spożywać również na diecie odchudzającej? Czy dzięki tym substancjom czekolada może wspomagać odchudzanie?

Czekolada- charakterystyka, wartości odżywcze

Czekolada jest jednym z najpopularniejszych produktów spożywczych. Produkowana jest z ziaren kakaowca- a dokładniej miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego oraz cukru. Czekolada w swoim składzie może zawierać również różnego rodzaju dodatki, takie jak na przykład: mleko, owoce, bakalie. Kaloryczność czekolady zależy od jej rodzaju.  Wynosi ona średnio 530-580 kcal w 100 gramach produktu. Czekolady, również w zależności od rodzaju, różnią się między sobą zawartością makroskładników. W przypadku tłuszczu (kakaowego, zawierającego głównie kasy tłuszczowe nasycone, takie jak kwas stearynowy czy kwas palmitynowy), zawartość ta wynosi od 30 do 35%.  Zawartość węglowodanów jest na poziomie 53-64%, natomiast białek 5-10%.

Czekolada dobrej jakości może zawierać również cenne składniki, takie jak antyoksydanty, witaminy, a także składniki mineralne- na przykład: magnez, cynk, żelazo, mangan, fosfor, selen, potas. 

Czekolada- rodzaje

Tak jak wcześniej wspomniano, w zależności od rodzaju, czekolady różnią się od siebie składem. Ze względu na te różnice w zawartości danych składników można wyróżnić kilka rodzajów czekolad.

Wyróżniamy następujące rodzaje czekolad:

• czekolada gorzka,
• czekolada deserowa,
• czekolada mleczna,
• czekolada biała.

Pierwsza z nich, czyli gorzka, uznawana jest za najbardziej wartościową spośród czekolad, ze względu na niską zawartość cukru oraz wysoką zawartość kakao. W swoim składzie czekolada gorzka powinna zawierać minimum 70% miazgi kakaowej.

Kolejna, czyli czekolada deserowa, różni się od czekolady gorzkiej tym, że zawiera mniejszą ilość miazgi kakaowej- średnio od 30 do 70%.  

Trzecia to zdecydowanie najbardziej popularna z czekolad, czyli czekolada mleczna. W jej składzie występuje miazga kakaowa w ilości maksymalnie do 50%. Czekolada ta zawiera bardzo dużą ilość cukru. Zawartość cukru w czekoladzie mlecznej sięga do 50%.

Ostatnia to czekolada biała, która w swoim składzie w ogóle nie zawiera miazgi kakaowej. Jej główne składniki to cukier, mleko bądź śmietana oraz tłuszcz kakaowy w ilości do 33%.

Związki bioaktywne zawarte w czekoladzie

Okazuje się, że czekolada, może zawierać wiele cennych związków bioaktywnych. Przykładem jednej z takich substancji jest tryptofan, czyli prekursor serotoniny. Serotonina odpowiedzialna jest za wiele ważnych procesów. Wpływa między innymi na procesy związane z pamięcią, dobrym nastrojem i snem.  Gorzka czekolada o zawartości 70-85% kakao zawiera w przybliżeniu 13 μg/g tryptofanu.

W czekoladzie występują również bioaktywne związki zwane flawonoidami. Flawanoidy naturalnie występują w roślinach, pełniąc przede wszystkim rolę barwników. Oprócz tego wykazują działanie antyoksydacyjne, czyli neutralizujące niebezpieczne wolne rodniki.  W czekoladzie występuje kilka związków należących do flawonoidów- są to przede wszystkim katechiny, epikatechiny oraz antocyjanidyny. Zawartość tych związków w produkcie jest różna i zależy od rodzaju czekolady. Im większa jest zawartość kakao w czekoladzie, tym więcej jest korzystnych flawonoidów.

Ze względu na obecność związków bioaktywnych w czekoladzie oraz w innych produktach zawierających kakao, regularne spożywanie ich może wiązać się z potencjalnymi efektami zdrowotnymi.

Czekolada, a odchudzanie

W związku z tym, że dobrej jakości gorzka czekolada zawiera prozdrowotne bioaktywne związki,  przeprowadzono wiele badań nad wpływem jej spożycia odnośnie profilaktyki danych chorób, w tym otyłości.

Jedna z metaanaliz badań przeprowadzonych do roku 2017, przedstawia związek pomiędzy zjadaniem gorzkiej czekolady a zmniejszeniem masy ciała oraz obwodu pasa. Może się to wiązać z wieloma rzeczami, między innymi z tym, że związki bioaktywne zawarte w kakao mogą wpływać na zwiększenie uczucia sytości, a także stymulować inne mechanizmy sprzyjające procesowi odchudzania.  Jednakże związek pomiędzy spożywaniem gorzkiej czekolady a zmniejszeniem masy ciała nie ma miejsca przy nadmiernym spożywaniu tego produktu. Czekolada, nawet gorzka jest produktem wysokokalorycznym i przy bardzo częstym spożywaniu będzie wiązała się z ryzykiem przybierania dodatkowych kilogramów.

Podsumowując, nie można stwierdzić jednoznacznie, że dany produkt powoduje chudnięcie czy tycie. Zarówno odchudzanie jak i przybieranie na masie ciała jest ściśle związane z całokształtem naszej diety, a nie zależy od pojedynczych produktów. Jednakże dobrej jakości gorzka czekolada, ze względu na zawartość korzystnych składników, takich jak opisane powyżej antyoksydanty, może w umiarkowanych ilościach znaleźć się w menu osoby odchudzającej się czy też po prostu dbającej o zdrowe odżywianie.

Źródła:

• Głodo P., Matejko B.: Ciemna czekolada jako bogactwo flawonoidów – sprzymierzeńców w prewencji i leczeniu wielu schorzeń.  Probl Hig Epidemiol 2019, 100(2): 82-88.
• Montagna M.T., Diella G., Triggiano F., Caponio G.R., De Giglio O., Caggiano G., Di Ciaula A., Portincasa P..: Chocolate, "Food of the Gods": History, Science, and Human Health. Int J Environ Res Public Health. 2019, 6;16(24):4960.
• Zugravu C., Otelea M.R:. Dark Chocolate: To Eat or Not to Eat? A Review. J AOAC Int. 2019, 1;102(5):1388-1396.

 

Dziękujemy za odwiedziny!