Obecnie, ze względu na duży postęp współczesnej cywilizacji, wysokie tempo życia, coraz więcej osób regularnie sięga po produkty o charakterze pobudzającym, które wpływają na mobilizację oraz aktywację procesów myślowych. Jednym z takich produktów jest kawa. Ze względu na swój smak i aromat stanowi jeden z najchętniej spożywanych napojów. Przez wiele lat powszechne było przekonanie, że kawa ma wyłącznie negatywne oddziaływanie na organizm człowieka. Z tego względu, do tej pory wiele osób zastanawia się czy w ogóle warto ją spożywać, a spożywanie kawy na zdrowej diecie wciąż budzi wiele emocji. A jak jest naprawdę? Czy faktycznie można pić kawę na diecie?
Kawa- czy warto ją spożywać?
Kawa to jeden z podstawowych produktów dystrybuowanych na całym świecie. Powierzchnia upraw kawy wynosi ponad 10 milionów hektarów. Szacuje się, że rocznie na świecie spożywa się jej ponad osiem milionów ton, każdego dnia natomiast wypijanych jest ponad dwa miliardy filiżanek kawowego naparu. Jako głównych producentów kawy uznaje się Brazylię i Kolumbię (około 39% światowej produkcji), oprócz tego Wietnam, Indonezję, a także Etiopię.
Tak jak wcześniej wspomniano, w przeszłości kawa nie należała do polecanych produktów w kontekście dbania o zdrowie. Początkowo przypisywano jej wyłącznie negatywny wpływ na zdrowie człowieka i łączono z wieloma działaniami niepożądanymi. Obecnie, dzięki wielu danym epidemiologicznym wiadomo już, że umiarkowane spożycie kawy u osób zdrowych jest nie tylko w pełni bezpieczne, ale również może wykazywać działanie prozdrowotne m.in. w kontekście rozwoju przewlekłych chorób. Działanie to wiąże się z obecnością substancji bioaktywnych, które spożywane wraz z kawą w odpowiedniej dawce, mogą wpływać na profilaktykę niektórych chorób. Warto podkreślić, że kawa to złożony napar ziołowy, który zawiera blisko 1000 różnych substancji roślinnych. Wiele z nich należy do wcześniej wspomnianych związków bioaktywnych. Najważniejsze z nich to alkaloidy- zaliczana jest tu kofeina, która posiada właściwości między innymi stymulujące układ nerwowy. Oprócz tego ciekawym związkiem jest kwas chlorogenowy, który wykazuje działanie antyoksydacyjne. Ponadto w kawie znajdują się również pewne ilości witamin z grupy B oraz magnezu i potasu. Wartości odżywcze kawy mogą się różnić w zależności od czynników takich jak warunki uprawy, sposoby palenia oraz przetwarzania ziaren, a także od tego jaka dokładnie odmiana rośliny posłużyła do pozyskania owoców kakaowca.
Według obecnego stanu wiedzy, korzystne efekty umiarkowanego spożywania czarnego naparu z kawy przez osoby zdrowe obejmują zmniejszenie ryzyka występowania:
- chorób układu krążenia oraz układu nerwowego,
- cukrzycy typu II,
- niektórych rodzajów nowotworów
Biorąc pod uwagę korzyści zdrowotne, jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań, warto włączyć umiarkowaną ilość kawy do swojego jadłospisu.
Jaką kawę pić na diecie?
Czarny napar z kawy, bez żadnych dodatków charakteryzuje się bardzo niską gęstością energetyczną. Wynosi ona około 2 kcal w 100 ml takiego napoju. Dla porównania analogiczna ilość słodzonego napoju gazowanego z dodatkiem kofeiny ma średnio 20 razy więcej kilokalorii niż napar z kawy (około 40-50 kcal w 100 ml).
U osób, które stosują dietę redukcyjną włączenie do jadłospisu naparu z kawy nie stanowi żadnego problemu i nie spowoduje zahamowania chudnięcia, ze względu na swoją niską kaloryczność. Problem może się pojawić, gdy u takiej osoby jest w zwyczaju spożywanie kawy z nie do końca zdrowymi i wysokokalorycznymi dodatkami. Częste picie kawy z takimi dodatkami może nie tylko wpływać na problemy z odchudzaniem , przyczyniać się do zahamowania spadku masy ciała, ale również w dłuższej perspektywie negatywnie oddziaływać na nasze zdrowie.
Czego warto unikać pijąc kawę:
- dodatku cukru oraz syropów smakowych,
- stosowania różnego rodzaju produktów typu zabielaczy w proszku,
- zbyt często pojawiającego się towarzysza do kawy w postaci ciastka, batonika, cukierków czy innego deseru (raz na jakiś czas- w porządku! codziennie- niekoniecznie).
Ile kaw dziennie można wypijać?
Kawę najbezpieczniej jest spożywać w umiarkowanych ilościach. Co zatem oznacza umiarkowana ilość kawy? Według zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia dzienne spożycie kawy może wynosić średnio od dwóch do maksymalnie czterech filiżanek espresso dziennie. Odpowiada to ilości około 200-400 mg kofeiny. Znacznie większe spożywanie kawy może u niektórych osób wiązać się z wystąpieniem niepożądanych objawów takich jak rozdrażnienie, bezsenność, nerwowość.
Opowiadając zatem na pytanie stanowiące tytuł artykułu: czy można pić kawę na diecie? Tak, ale jak w przypadku każdego innego produktu tutaj również należy zachować odpowiedni umiar. Warto pamiętać o tym, że w kawie znajduje się wiele substancji dobroczynnych, ale również takie, które są niekorzystne dla naszego zdrowia (przykładowo akrylamid). Tak naprawdę żaden produkt spożywczy nie jest w stu procentach idealny, więc zawsze należy zachować rozsądek.
Źródła:
Pelczyńska M.,Bogdański P.: Prozdrowotne właściwości kawy. Varia Medica 2019;3 (4) 311–317.
Butt M., Sultan M.: Coffee and its consumption: benefits and risks. Crit Rev Food Sci Nutr. 2011;51(4) 363-373.
Nieber K. :The Impact of Coffee on Health. Planta Med. 2017; 83(16)1256–1263.
Dziękujemy za odwiedziny!
