Czym są płatki gryczane?

Płatki gryczane są wytwarzane z ziaren gryki  — dokładnie tej samej rośliny, z której produkuje się zwykłą kaszę gryczaną. Proces ich produkcji jest stosunkowo prosty: ziarna gryki najpierw są prażone, a następnie rozgniatane, co nadaje im charakterystyczną, płaską formę płatków.

Chociaż gryka nie jest zbożem w ścisłym tego słowa znaczeniu, często mylona jest z pszenicą czy jęczmieniem ze względu na podobieństwo w zastosowaniu i wyglądzie.

Historia gryki sięga setek lat wstecz i ma głębokie korzenie w różnorodnych kuchniach świata. W Azji gryka jest podstawą do produkcji słynnych japońskich makaronów soba, podczas gdy w Europie i Ameryce Północnej znana jest głównie w formie kaszy.

Co więcej, gryka jest naturalnie bezglutenowa, co sprawia, że stanowi doskonałą alternatywę dla osób cierpiących na celiakię lub nietolerancję glutenu. Jej wszechstronność i liczne korzyści zdrowotne czynią ją wartościowym produktem w każdej zrównoważonej diecie.

Dlaczego warto włączyć płatki gryczane do codziennej diety?

Płatki gryczane są nie tylko smaczne, ale również bardzo odżywcze pod względem zawartości witamin i składników mineralnych. Dostarczają stosunkowo dużą ilości białka roślinnego, co czyni je atrakcyjnym wyborem dla wegetarian i wegan. Są także źródłem błonnika, co sprzyja zdrowiu układu pokarmowego.

Co więcej, płatki gryczane są bogate w minerały takie jak magnez i cynk. Magnez jest znany ze swoich korzyści dla zdrowia kości i układu nerwowego, podczas gdy cynk wspiera układ odpornościowy i procesy gojenia ran.

Płatki gryczane są także źródłem antyoksydantów, takich jak rutyna i kwercentyna. Substancje te są znane ze swoich potencjalnych korzyści dla układu krążenia i mogą pomóc w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.

Jak przygotować płatki gryczane?

Przygotowanie płatków gryczanych jest niezwykle proste i zwykle nie wymaga więcej niż kilku podstawowych składników. Możesz zdecydować się na gotowanie ich na wodzie dla bardziej neutralnego smaku lub na mleku (roślinnym lub krowim), aby nadać im kremowej konsystencji.

Idealne proporcje to 1:1. Na jedną porcję płatków (np. 1 szklanka) zazwyczaj dodaje się dwie porcje (np. 2 szklanki) płynu i całość gotuje na średnim ogniu przez około 10 minut. Ostateczny czas gotowania może jednak różnić się w zależności od preferowanej konsystencji. Im dłużej będziemy gotować płatki gryczane, tym będą bardziej miękkie, gęste i kremowe.

Warto podkreślić, że płatki gryczane są wyjątkowo wszechstronnym produktem. Świetnie komponują się z owocami, takimi jak banany i jagody, orzechami, takimi jak migdały i orzechy włoskie, oraz nasionami, takimi jak siemię lniane i pestki dyni. Dzięki temu są doskonałym dodatkiem do śniadań czy jako baza do deserów.

Jak płatki gryczane wpływają na zdrowie?

Płatki gryczane są nie tylko smacznym, ale i zdrowym dodatkiem do diety. Przyjrzymy się bliżej korzyściom zdrowotnym wynikającym ze spożycia tego wartościowego produktu. Od zawartości białka roślinnego, przez błonnik, aż po bogactwo minerałów i antyoksydantów, płatki gryczane mają wiele do zaoferowania w kontekście zdrowia.

Białko roślinne

Płatki gryczane są znakomitym źródłem białka roślinnego, co czyni je atrakcyjnym wyborem dla osób rezygnujących z odzwierzęcych źródeł białka w diecie. Białko to makroskładnik, który jest niezbędny do budowy i naprawy tkanek w organizmie, a także dla produkcji enzymów i hormonów, które są koniecznym elementem dla prawidłowej pracy całego organizmu.

Co więcej, płatki gryczane zawierają wiele egzogennych aminokwasów, których nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. Jednakże, jak większość białek roślinnych, płatki gryczane są ubogie w niektóre aminokwasy, takie jak lizyna. Dlatego warto je łączyć z nasionami strączkowymi, które są bogate w lizynę, ale ubogie w metioninę, aminokwas obecny w płatkach gryczanych. Taka kombinacja pomaga w utworzeniu białka kompletnego, co jest szczególnie korzystne dla osób na diecie roślinnej.

Błonnik pokarmowy

Płatki gryczane są doskonałym źródłem błonnika, który odgrywa kluczową rolę w zdrowiu układu trawiennego. Błonnik nie tylko reguluje trawienie i wspiera prawidłową pracę jelit, ale również ma znaczący wpływ na zdrowie mikroflory jelitowej. Właściwa równowaga mikroorganizmów w jelitach jest niezbędna dla optymalnego trawienia, produkcji witamin oraz wielu funkcji immunologicznych. Błonnik w płatkach gryczanych może służyć jako „paliwo" dla korzystnych bakterii jelitowych, wspierając w ten sposób zdrową mikroflorę.

Ponadto jego obecność w diecie może pomagać w kontroli poziomu glukozy we krwi i utrzymaniu dłuższego uczucia sytości.

Antyoksydanty

Płatki gryczane są również bogatym źródłem antyoksydantów, takich jak rutyna i kwercentyna, które mają zdolność neutralizowania wolnych rodników w organizmie. Wolne rodniki są cząstkami, które mogą powodować stres oksydacyjny i przyspieszać procesy starzenia oraz rozwój wielu chorób, w tym chorób układu krążenia i licznych nowotworów. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, spożycie płatków gryczanych może przyczyniać się do poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego, zapobiegania stanom zapalnym oraz wzmocnienia ogólnej odporności organizmu.

Czy warto jeść płatki gryczane?

Płatki gryczane to nie tylko smaczny, ale również zdrowy dodatek do codziennej diety. Bogate w białko roślinne, błonnik, składniki mineralne i antyoksydanty, oferują szeroką gamę korzyści zdrowotnych.

Są łatwe do przygotowania i doskonale komponują się z różnymi składnikami, co sprawia, że są uniwersalnym elementem wielu potraw. Bez względu na to, czy jesteś weganinem, wegetarianinem, czy po prostu osobą dbającą o zdrowie, płatki gryczane są wartościowym elementem zrównoważonej diety.

 

Zawadzka, A., Kobus-Cisowska, J., & Stachowiak, B. (2021). Bioaktywne metabolity gryki (Fagopyrum Mill.). Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, 103(1), 58-66.

Bienkiewicz, M., Bator, E., & Bronkowska, M. (2015). Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej. Probl Hig Epidemiol, 96(1), 57-63.

Kołodziejczyk, P., & Michniewicz, J. (2018). ZIARNO ZBÓŻ I PRODUKTY ZBOŻOWE JAKO ŹRÓDŁA BŁONNIKA POKARMOWEGO. Zywnosc, 25(3).

Borkowska, B., & Robaszewska, A. (2012). Zastosowanie ziarna gryki w różnych gałęziach przemysłu. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 73, 43-55.

Zarzecka, K., Gugała, M., & Mystkowska, I. (2015). Wartość odżywcza i prozdrowotna gryki siewnej. Probl Hig Epidemiol, 96(2), 410-413.

Chłopicka, J. (2008). Gryka jako żywność funkcjonalna. Bromat. Chem. Toksykol, 41(3), 249-252.